10 sene öncesine kadar anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza ve tıkınırcasına yeme bozukluğu gibi yeme bozuklukları daha çok ergen ve yetişkinlerde görülürdü. Oysa, günümüzde 10 yaşın altındaki çocuklarda da yeme bozukluğu görülme oranı giderek artmaya başlamıştır. Bunun en temel sebeplerinden bir tanesi de görsel, yazılı ve sosyal medyadan kilo verme, ideal beden şekline ulaşma, farklı diyet yöntemleri gibi mesajların yıllar içinde giderek artmasıdır.
- Ailedeki yeme davranışındaki bozukluklar
- Aile içinde sürekli diyet, kilo konularının konuşulması
- Aile bireylerinin bedenlerinden hoşnut olmaması ve bunu durmadan dile getirmesi
- Çocuğun yeme davranışına ve bedenine yönelik eleştiri
- Aile içi şiddet ve ailedeki iletişim problemleri
- Baskıcı, ilgisiz, aşırı korumacı ebeveyn tutum ve davranışları
- Öz değer problemi
gibi etkenler, yeme bozukluklarının ortaya çıkmasında rol oynar.
Sağlıksız aile ortamında yetişen çocuklarda, yeme bozukluklarının ortaya çıkma olasılığı daha fazladır.
Çocuklar, kendi yeme tutum ve davranışlarının psikolojik bir problem olduğunun farkında değillerdir. Aileler ise yeme bozukluklarını diyet yapma, çok iştahlı olma, iradesizlik gibi kavramlarla karıştırıp, çocukların yeme tutum ve davranışlarına karşı eleştirisel bir tutum sergileyebilirler. Böylece, yeme bozukluğu daha da kronik hale gelir.
Duygularını ifade etmeyen ebeveynlerle büyüyen ve duyguları ifade etmeyi öğrenmeyen çocuklarda, yeme bozuklukluğu davranışı; üzüntü, öfke, korku, acı gibi duyguları hissetmekten kaçmak için bir araç olarak kullanılabilir.
Ebeveynlerin çocukların bedenleri ve kilolarına dair yaptıkları eleştirler, çocuğun kendi değerini kilosu ve beden şekli üzerinden belirlemesine sebep olabilir. Çocuk, ancak belli bir kiloda ve beden şeklinde olursa değer göreceğine, sevilebileceğine inanır. Yeme bozukluğu belirtileri çocukluk döneminde çıkmasa bile, tohumları atılmaya başlar ve ergenlik döneminde kendisini gösterebilir.
Bazı ailelerde kız ve erkek çocuklarına çifte standart uygulanır. Aile, erkek çocuğu büyümesi ve güçlenmesi için yemeye, kız çocuğunu ise güzel ve zarif bir vücudu olması için az yemeye yönlendirmeye çalışır. Erkek çocuğa da kız çocuğa da yemek ve beden şekli ile ilgili verilen mesajlar, yeme bozukluklarının ortaya çıkmasına zemin hazırlar.
Zaten günümüz toplumunda, toplumun ince olmaya verdiği önem çocuğun büyürken vücudunu kabullenmesini ve sevmesini yeterince zorlaştırırken, ailenin çocuğun görünüşü ile ilgili hoşnutsuzluk belirtmesi ve kilo vermesi için baskı yapması durumu çocuklarda beden imajı bozukluğu ve yeme bozukluğu oluşmasına sebep olabilir.
Çocuklarda gelişen her türlü yeme bozukluğu için aile tıbbi desteğin yanı sıra mutlaka psikolojik destek alması gereklidir.
|
